Ik hoor het zo vaak: “Ellen, ik ben altijd maar bezig. Mijn telefoon ligt altijd binnen handbereik, en de ene na de andere notificatie trekt mijn aandacht. Voor ik het weet, ben ik weer gedachteloos aan het scrollen.” Herkenbaar? Het lijkt soms alsof we geen moment rust meer hebben, en die constante prikkels zorgen voor meer dan alleen afleiding; ze houden ons ook in een constante staat van stress.
Elke keer als je je telefoon checkt of er een melding binnenkomt, reageert je lichaam hierop door het stresshormoon cortisol aan te maken. Je brein blijft continu alert, zelfs als je denkt dat je ontspant. Het gekke is dat we op een gegeven moment ook verslaafd kunnen raken aan deze alertheid. Hoe meer stress in je lijf, hoe moeilijker het vaak is om die telefoon te laten liggen. Geen wonder dat je je opgejaagd voelt! Een digitale detox is een geweldige manier om je digitale balans te herstellen en de stress in je lijf te verlagen. Het resultaat? Meer rust, focus en energie. In deze blog geef ik je tips die je meteen kunt toepassen om die balans terug te vinden en je mentale gezondheid te verbeteren.
Waarom voelen we ons zo vaak opgejaagd door onze digitale apparaten?
Oef, dit is een grote. Je telefoon ligt altijd binnen handbereik, en voor je het weet, ben je alweer aan het scrollen op social media. Dat ene berichtje of die notificatie trekt meteen je aandacht. En ik begrijp het, want ik heb dat zelf natuurlijk ook. Doordat een groot deel van mijn werk het onderhouden van social media is, zit ik soms meer op mijn telefoon dan ik eigenlijk zou willen. Het is zó verleidelijk.
Dit komt doordat je brein continu op zoek is naar beloning, en elke keer dat je een notificatie krijgt, wordt het beloningsstofje dopamine aangemaakt. Dit stofje zorgt ervoor dat je een korte kick krijgt, een soort “yes-momentje”. Het maakt dat je telkens weer naar je telefoon grijpt, op zoek naar die kleine shot van voldoening. Hoe meer je die kick ervaart, hoe moeilijker het wordt om te stoppen. Je raakt als het ware verslaafd aan de dopamine die vrijkomt bij elke interactie.
Tegelijkertijd speelt cortisol, het stresshormoon, ook een belangrijke rol. Elke keer dat je telefoon geluid maakt of oplicht, interpreteert je brein dit als iets wat directe aandacht vereist, alsof er een urgentie is. Hierdoor blijft je cortisolniveau verhoogd, wat je in een constante staat van alertheid houdt. Je staat als het ware altijd “aan”, zelfs wanneer je denkt dat je ontspant. En hoe langer je in deze staat van voortdurende prikkeling blijft, hoe meer je je opgejaagd en overbelast gaat voelen.
Herken je dat gevoel van FOMO, oftewel fear of missing out? Je wilt op de hoogte blijven, bang om iets belangrijks te missen. Maar wat we vaak niet doorhebben, is dat al die prikkels ons stressniveau alleen maar verhogen. Door constant verbonden te zijn, mis je juist de rust en balans die je nodig hebt. Door bewust te detoxen, je telefoon weg te leggen en offline te gaan, geef je je lichaam en geest de ruimte om weer tot rust te komen.
En geloof me, dat is zó nodig om je mentale gezondheid en stressniveau weer in balans te brengen. Het is een vicieuze cirkel van beloning, stress en FOMO die je gevangen houdt in dat digitale ‘aan’ staan.
Hoe kan een digitale detox jouw mentale gezondheid en stresslevels verbeteren?
Je vraagt je misschien af: “Een digitale detox, gaat dat echt mijn mentale gezondheid en stress helpen?” De drempel is vaak zo groot, en we ervaren onze telefoon en social media echt als een noodzaak. Maar ik zie keer op keer dat het werkt. Mijn klanten vertellen me vaak hoe opgelucht ze zich voelen als ze even een break nemen van die constante stroom aan prikkels. Want wat we vaak vergeten, is dat elke keer als je met je telefoon bezig bent, je lichaam hierop reageert door cortisol aan te maken. En dat is precies dat stresshormoon dat je in de ‘vecht-of-vlucht’-modus zet.
Door die continue stroom van digitale prikkels blijft je brein continu alert, zelfs als je denkt dat je even ontspant op de bank. Het gevolg? Je voelt je sneller vermoeid, je raakt gestrest en je slaapt slechter (ja, dat blauwe licht van schermen doet ook echt niet veel goeds voor je nachtrust). Wil je meer tips over hoe je je slaap kunt verbeteren? Kijk dan eens naar mijn blog: 10 tips om lekker te slapen.
En die chronische stress bouwt zich langzaam maar zeker op in je lichaam. Voor je het weet, zit je in een vicieuze cirkel waar je moeilijk uitkomt.
Maar hier komt het mooie: zodra je die digitale apparaten even weglegt en bewust tijd inplant om offline te zijn, merk je al snel een verschil. Je brein krijgt weer de kans om tot rust te komen, waardoor je cortisolniveau daalt en je dopamine-systeem wat meer tot rust komt. Het resultaat? Minder stress, meer focus, en je zult zien dat je beter in je vel zit. Het is echt een cadeautje aan jezelf om af en toe te ‘ontpluggen’.
Wat kun je NU doen om je schermtijd te verminderen en je stress te verlagen?
Oké, eerlijk is eerlijk: het idee om je telefoon weg te leggen klinkt vaak makkelijker dan het is. Je zit lekker op de bank, even te ontspannen, en voordat je het weet, ben je alweer aan het scrollen door Instagram of snel je e-mail aan het checken. En dat terwijl je eigenlijk gewoon wat rust wilde pakken. Klinkt herkenbaar, toch?
Maar hier is het goede nieuws: je hoeft niet ineens radicaal te stoppen met alles om je schermtijd te verminderen. Het draait om kleine, haalbare stappen. Begin bijvoorbeeld met je telefoon even in een andere kamer te leggen als je thuis bent, of zet je notificaties uit. Je brein wordt minder geprikkeld, en geloof me, dat helpt al zó om je stressniveau te verlagen. Elke keer dat je die kleine ‘ping’ hoort van een nieuwe notificatie, maakt je lichaam namelijk weer cortisol aan, en dat houdt je in die stressmodus.
Zelf merk ik ook dat als ik mijn telefoon wegleg, mijn hoofd letterlijk meer ruimte krijgt. Het voelt alsof ik weer kan ademen. Dit vertel ik ook altijd aan mijn klanten: start klein. Zet bijvoorbeeld een timer en ga 10 minuten offline. Of neem een uur voor het slapen gaan afscheid van je schermen. Je zult merken dat je beter slaapt, en daarmee ook dat je overdag minder gestrest bent. Het mooie is dat dit kleine gewoontes zijn die al direct een positieve invloed hebben op je mentale gezondheid.
Wat denk je, wil je het proberen? En nee, je hoeft echt niet alles meteen perfect te doen. Maar door stap voor stap je digitale apparaten wat meer los te laten, merk je vanzelf dat je je rustiger en meer in balans voelt.
Hoe creëer je bewuste digitale pauzes voor minder stress en meer rust in je dag?
Klinkt simpel, toch? Even een pauze nemen van je digitale apparaten om wat rust te ervaren. Maar als je zoals de meeste mensen bent, is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Voor je het weet, grijp je alweer naar je telefoon of zet je snel even de tv aan. Die prikkels zijn gewoon te verleidelijk. Maar dat betekent niet dat het onmogelijk is om hier verandering in te brengen!
Een van de eerste dingen die ik mijn klanten leer, is het bewust inplannen van digitale pauzes. Het hoeft echt niet ingewikkeld te zijn. Begin klein. Zet bijvoorbeeld elke dag een alarm om jezelf eraan te herinneren dat het tijd is om even een pauze te nemen van je scherm. Misschien loop je even een rondje door het huis, adem je een paar keer diep in en uit, of sta je gewoon even voor je uit te staren (ja, echt, gewoon staren!). Deze momenten van rust geven je brein de kans om tot rust te komen, en dat verlaagt je cortisolniveau.
Zelf merk ik dat als ik te lang achter mijn laptop zit, mijn schouders en nek steeds strakker aanvoelen. Herkenbaar? Die rug- en nekklachten zijn vaak een gevolg van te veel schermgebruik zonder genoeg pauzes. Door regelmatig korte pauzes in te lassen, voorkom je dat opgejaagde gevoel en ontspan je je lichaam en geest. Kan je gelijk even lekker stretchen om de energie in je lijf te laten stromen.
Het gaat erom dat je bewuste keuzes maakt: ruimte creëren om stil te staan, te ademen en weer contact te maken met je lichaam. Dat klinkt misschien een beetje zweverig, maar ik kan je uit ervaring vertellen dat het écht verschil maakt. Hoe zou het zijn om vandaag nog zo’n digitale pauze in te plannen?
5 tips om je digitale gewoontes direct te verbeteren en je stress te verminderen
Oké, je weet nu waarom een digitale detox zo waardevol kan zijn voor je mentale gezondheid en stress, maar hoe pas je dit nu concreet toe in je dagelijks leven? Hier zijn 5 tips die je vandaag nog kunt proberen om je digitale gewoontes te verbeteren en je stressniveau te verlagen. En nee, het hoeven geen grote, ingrijpende veranderingen te zijn. Kleine stapjes maken al een wereld van verschil!
- Zet je notificaties uit
We worden de hele dag door geprikkeld door meldingen op onze telefoon. Elke keer dat je die ‘ping’ hoort, maakt je lichaam het stresshormoon cortisol aan. Zet je notificaties uit en je zult merken dat je minder snel geneigd bent om je telefoon te checken, waardoor je veel meer rust ervaart. Trust me, je mist echt niet zoveel. Je kunt ook met dierbaren afspreken dat ze je sms’en als het dringend is, zodat je met een gerust hart je WhatsApp een tijdje kunt negeren. - Plan vaste momenten voor schermgebruik
Een handige tip is om vaste momenten in te plannen waarop je je schermen gebruikt. Bijvoorbeeld: je checkt je e-mail alleen ’s ochtends en aan het eind van de werkdag. Zo voorkom je dat je constant ‘aan’ staat, wat je stressniveau helpt verlagen. Bovendien krijg je meer controle over je schermtijd. Wil je hier wat hulp bij? Er zijn veel apps (ik gebruik Appblock) die apps voor je kunnen blokkeren. Zo heb ik mijn social media-apps in de avond geblokkeerd, zodat ik minder de neiging heb om toch op mijn telefoon te gaan scrollen. - Zet je telefoon op vliegtuigmodus voor het slapengaan
Dit is echt een van mijn favorieten. Zet je telefoon een uur voor het slapengaan op vliegtuigmodus. Zo voorkom je dat je nog even snel gaat scrollen, en verminder je je blootstelling aan het blauwe licht van schermen. Het resultaat? Een diepere en meer ontspannen nachtrust, wat weer bijdraagt aan een lager cortisolniveau en minder stress overdag. Moet je bereikbaar zijn? Dan werkt het ook om je wifi/5G uit te zetten; dan krijg je geen meldingen binnen, behalve noodzakelijke telefoontjes. - Creëer een ‘telefoon-vrije’ zone
Dit klinkt misschien simpel, maar het is ontzettend effectief. Kies een plek in huis, zoals de eettafel of de slaapkamer, waar je geen digitale apparaten toelaat. Deze ‘telefoon-vrije’ zones geven je de kans om echt even te ontspannen zonder de constante prikkels van je scherm. Hoe heerlijk als je aan tafel met je gezin even niet afgeleid wordt door telefoons! - Neem regelmatig een digitale pauze
Plan gedurende de dag korte digitale pauzes in. Even opstaan, je benen strekken, of gewoon een paar minuten diep ademhalen. Deze korte breaks helpen je om weer op te laden en minder afhankelijk te worden van je digitale apparaten. En het verlaagt ook je stressniveau, doordat je even weg bent van de constante stroom aan informatie.
Samenvatting: Jouw Digitale Detox begint vandaag!
We hebben allemaal weleens het gevoel dat we vastzitten aan onze schermen, en geloof me, ik weet precies hoe dat voelt. Het mooie is dat je dit kunt doorbreken, en het hoeft echt niet moeilijk te zijn. Kleine aanpassingen maken al een groot verschil. Denk aan:
- Het uitzetten van je notificaties om minder afgeleid te raken en meer rust te ervaren.
- Je schermtijd plannen, zodat je bewuster omgaat met je digitale consumptie.
- Je telefoon op vliegtuigmodus zetten voor het slapengaan, voor een diepere, ontspannen nachtrust.
- Een telefoon-vrije zone creëren in huis voor meer momenten van ontspanning.
- Regelmatig korte digitale pauzes nemen om weer op te laden en je stressniveau te verlagen.
Je zult merken dat zodra je deze gewoontes gaat toepassen, je niet alleen meer rust vindt, maar ook weer meer energie hebt voor de dingen die er écht toe doen. En wie wil dat nou niet?
Ben je er klaar voor om écht stappen te zetten richting een betere digitale balans en minder stress? Ik help je graag! Je kunt altijd contact met me opnemen voor meer tips, of je kunt mijn gratis mini-training over stress volgen. Hierin leer ik je stap voor stap hoe je meer rust kunt vinden in een wereld die altijd ‘aan’ staat.
FAQ
Waarom is een digitale detox belangrijk voor mentale gezondheid?
Een digitale detox kan helpen om de constante stroom van informatie en digitale media te verminderen, waardoor je meer rust en focus kunt vinden. Het verminderen van het gebruik van digitale apparaten kan stress en angst verminderen, en het helpt je om weer in contact te komen met je directe omgeving, wat bevorderlijk is voor je mentale gezondheid.
Hoe beïnvloedt het gebruik van digitale apparaten onze mentale gezondheid?
Het overmatig gebruik van digitale apparaten kan leiden tot verhoogde stressniveaus, angst en zelfs depressie. Constant scrollen door sociale media kan gevoelens van FOMO (fear of missing out) veroorzaken, wat je zelfbeeld en mentale gezondheid negatief kan beïnvloeden. Daarnaast kan het blauwe licht dat door smartphones en andere schermen wordt uitgestraald, je slaapkwaliteit verstoren.
Wat zijn de voordelen van een digitale detox?
De voordelen van een digitale detox zijn onder andere verbeterde concentratie, minder stress, betere slaap en een verbeterd algemeen welzijn. Door een digitale pauze in te lassen, kun je ook meer tijd besteden aan fysieke activiteiten, sociale interacties en hobby’s, wat allemaal positief bijdraagt aan je mentale gezondheid.
Hoe begin je met een digitale detox?
Een digitale detox begint met bewustwording van je huidige gebruik van digitale apparaten. Stel vervolgens duidelijke doelen en beperkingen voor jezelf. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je vaste tijden instelt waarop je je smartphone gebruikt, of dat je bepaalde apps tijdelijk verwijdert. Het is belangrijk om consistent te zijn en jezelf de tijd te geven om aan de nieuwe routine te wennen.
Moet een digitale detox compleet zijn, of zijn gedeeltelijke stappen ook effectief?
Een digitale detox hoeft niet volledig te zijn om effectief te zijn. Kleine, gedeeltelijke stappen kunnen al veel verschil maken. Bijvoorbeeld, het instellen van een schermvrije tijd voor het slapengaan.