Verzuring draagt bij aan diverse gezondheidsongemakken waaronder vermoeidheid, slechte botten en chronische ziekten, zonder dat je dit goed aan de buitenkant kunt zien. Dagelijks aandacht vestigen aan de zuur-base balans van je bord is daarom belangrijk als je je lichaam gezond wilt houden. In het moderne voedingspatroon zitten steeds meer producten die verzurend werken zonder dat we er op letten om die te compenseren. En dat zorgt ervoor dat we langzaam verzuren. In dit kennisartikel leer je alles over verzuring en waarom we langzaam verzuren!

Wat zijn zuren en basen?

Na de vertering van voedsel in het lichaam blijft er een zure of basische rest over. Basische is het tegenovergestelde van zuur en wordt ook wel alkalisch genoemd. Of een voedingsmiddel een zuur- of een basisch voedingsmiddel is, staat volledig los van de smaak. Het is dus niet zo dat een citroen een zuur voedingsmiddel is, het werkt zelfs juist basisch in het lichaam. Over het algemeen gezien zijn groenten en fruit basische voedingsmiddelen, eiwitten en veel bewerkte producten zijn juist zuur.

Het lichaam heeft van nature een voorkeur voor een licht baseoverschot en zal dit altijd proberen constant te houden. Dit kan je meten door de PH waarde van je bloed. Je lichaam wil de PH waarde altijd tussen de 7.34-7.45 houden. Dit is van belang voor het functioneren van enzymen in je lichaam, de structuur en de werking van je botten en weefsels. Oftewel, de zuurgraad van je lichaam heeft grote invloed op je gezondheid.

Er zijn veel dingen die de PH waarde van je lichaam uit balans brengen. Denk aan stress, zuurproductie voor vertering, intensief sporten of de voeding die we eten. Je lichaam heeft daarom diverse manieren om de PH waarde constant te houden:

• Het uitscheiden van zuren via de nieren
• Zweten tijdens het sporten
• Zuren binnen aan basische mineralen (oa. calcium, magnesium, ijzer, kalk, zink) om ze te neutraliseren.

Zolang er voldoende basenvormende voedingsstoffen in het lichaam aanwezig zijn, kan het teveel aan zuren afgevoerd worden via nieren, huid en longen. Maar als er door voeding en andere leefgewoonten een grote overload is aan zuurvorming, dan kan je lichaam het niet meer aan en raakt de PH waarde uit balans.

Wat zijn lichamelijke gevolgen van verzuren?

Onze botten en bindweefsel zijn van groot belang bij het reguleren van de balans. Botten dienen als mineraalopslag en zijn dus in staat om een tekort aan basen in onze voeding te compenseren. Hiermee wordt de mineraalvoorraad in zowel botten, haren, huid en tanden steeds wat minder. Door een te zure voeding verliezen we dus belangrijke mineralen en ontstaan er op den duur tekorten.

Deze mineralen hebben ook een belangrijke rol in het aanmaken van enzymen. Zink bijvoorbeeld is betrokken bij de aanmaak van over 80 verschillende enzymen. Als er een tekort aan mineralen ontstaat raken processen om enzymen aan te maken dus flink verstoord.

De klachten die je kan ervaren zijn bij verzuren: meer spierpijn, gewrichtspijn, moeheid, huidklachten, schimmels en ontstekingen.

Bij langdurige verzuring worden er standaard minder mineralen naar de botten toe vervoerd. Dit zorgt ervoor dat de botten armer worden aan magnesium en calcium, wat kan leiden tot haaruitval, broze nagels en osteoporose. 

De effecten van verzuren de belangrijkste zuurvormers

De belangrijkste voedingsmiddelen die een verzurend effect hebben zijn zuivel, geraffineerde granen, eiwit en vet. Eiwit wordt afgebroken tot aminozuren, een proces waarvoor de maag zoutzuur produceert. Vet wordt afgebroken tot vetzuren. Beiden kan geen kwaad, als we ook maar voldoende mineralen via onze voeding binnenkrijgen uit onder andere groenten en fruit. Wanneer dit niet het geval is, krijg je snel een overaanbod van zuren binnen.

Vroeger hadden we hier minder last van. Het verschil? Geraffineerde granen en bewerkte producten! De mens at vroeger veel meer groenten, fruit, noten en zaden. Met gemak de helft van de dagelijkse calorieën kwamen uit alkalische producten. En met alle verse, lokale producten rijk aan mineralen was er voldoende ruimte om het stuk vlees of vis te compenseren.

Het is overigens niet het geval dat zure voedingsmiddelen per definitie ongezond zijn. Vis, vlees en peulvruchten leveren een zuuroverschot, maar zijn waardevolle voedingsmiddelen. Waar het om gaat is dat het evenwicht in het lichaam niet teveel verstoord wordt. Het is dus voornamelijk een tekort aan mineraalrijke groenten en fruit in combinatie met bewerkte producten (koek, snoep, pizza etc) wat zorgt voor de verzuring. Dat het eten van vlees (veel eiwitten en vetten) op zich niet een oorzaak is voor verzuring blijkt ook uit onderzoek onder traditionele volkeren die veel vlees aten, maar geen last hadden van slechte botten of andere van de huidige chronische ziekten.

De vraag is dus niet hoeveel zure producten je maximaal kan eten, maar eerder hoeveel groenten je moet eten om te compenseren. Probeer 40-50% van je maaltijd uit groenten te laten bestaan voor voldoende mineralen en een juiste base-zuur balans. De ideale balans hierin is 2:1.

Welke producten zijn zuurvormend?

Eigenlijk zijn bijna alle ‘ongezonde’ voedingsmiddelen zuurvormend. Maar andersom is het niet per se zo dat een zuurvormend product ongezond is. We hebben namelijk zowel zuurvormende als alkalische voeding nodig.

Sterk zuurvormende voedingsmiddelen: 

• Dierlijke eiwitten
• Zuivelproducten 
• Industrieel bewerkte producten 
• Producten met geraffineerde suiker en bloem
• Koffie en alcohol

Gezonde zuurvormende voeding: 

• Vis
• Gevogelte
• Sommige noten, zaden en peulvruchten

Basevormende voedingsmiddelen: 

• Groenten
• Fruit
• Glutenvrije granen als quinoa, boekweit en amarant
• Verse kruiden
• Amandelen
• Water!

Het herstellen van het zuur-base evenwicht zorgt voor meer energie, omdat cellen het hele lichaam van zuurstof voorzien en de vitaliteit verhogen. Basische voeding houdt het energiepeil de hele dag stabiel, voorkomt pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel die worden veroorzaakt door zure bronnen. Meer dan genoeg redenen om aandacht te geven aan de zuur-base verhouding op jouw bord!

Vond je dit een leuk verdiepend artikel? In mijn online programma liefdevol gezond geef ik nog meer verdieping over alles wat jij nodig hebt aan kennis voor een liefdevollere relatie met jezelf op het gebied van gezonde voeding en een liefdevolle relatie met jezelf.