Hoe zit het nou met maagzuurklachten? Last van maagzuur, maagbranden, het zijn klachten die veel voorkomen. In 2016 zaten al 3,1 miljoen nederlanders aan de maagzuurremmers en dat aantal is alleen maar toegenomen.
Dat deze medicatie als snoepjes over de toonbank gaat is eigenlijk niet heel gek. Niet alleen is het zo dat je de Rennie’s gewoon bij de Albert Heijn kunt kopen, ze worden ook te pas en te onpas geadviseerd door de huisarts. Maagpijn? Opgeblazen? Oprispingen? Probeer maar een maagzuurremmer! Of, een maagbeschermer zoals het tegenwoordig heet. Mooie naam ook, want het impliceert dat het je maag beschermt en dat het dus gunstig is voor je maag. Maar het tegendeel is waar.
Merendeel van de mensen die aan de maagzuurremmers zit, heeft namelijk helemaal geen teveel aan maagzuur. Nee, ze hebben een tekort. En neem je dan remmers, dan wordt dit probleem eigenlijk niet opgelost maar alleen maar erger.
Hoe zit dat nou met maagzuur?
De maag is een essentieel orgaan binnen de spijsvertering. Je spijsvertering begint eigenlijk al in je mond. Daar maak je amylase aan, een enzym wat onder andere begint met de koolhydraatvertering. Je voeding komt vervolgens in de maag, en die heeft als taak om je voeding te kneden en er sappen aan toe te voegen zodat het een mooie brij wordt. Een brij die alweer een stukje verder afgebroken is en door mag naar de dunne darm. De enige manier waar op deze brij geschikt genoeg is om verder te mogen, is wanneer het zuur genoeg is gemaakt door de maag. Dit is de reden dat de maag een van de meest zure omgevingen is in ons lichaam.
Je kunt je dan ook misschien wel voorstellen dat het minder zuur maken van deze omgeving eigenlijk alleen maar tegenwerkt. Op het moment dat er minder maagzuur beschikbaar is, dan duurt het voorbereiden van je voeding op de rest van de vertering juist langer. Je maag moet harder werken, eten is langer in de maag en dit kan gisting veroorzaken. En precies dit, veroorzaakt oprispingen en maagbranden. Niet door een teveel aan maagzuur dus, maar door een tekort!
Voldoende maagzuur is dus eigenlijk essentieel. En wanneer je vanwege maagklachten aan de maagzuurremmers gaat, heb je kans dat het proces dermate verstoord wordt dat je op de langere termijn eigenlijk niet meer zonder kunt. Want er is alleen maar minder maagzuur beschikbaar, en de vertering gaat daardoor alleen maar lastiger. Meer klachten, dus meer maagzuurremmers. En zo zit je in de vicieuze cirkel waarin je zonder maagzuurremmers eigenlijk altijd klachten hebt.
Voldoende maagzuur is essentieel voor een goede vertering. En juist die maagzuurremmers blokkeren dit!
Hoe fijn om te weten dat je dit kunt voorkomen?
Last van maagzuur komt haast altijd door een disbalans in het verteringsproces. Je maag heeft bijvoorbeeld meer werk dan het aankan, je eet misschien voeding of voedingscombinaties die moeilijk te verteren zijn of er is teveel stress waardoor de vertering verstoord wordt.
Op het moment dat je maagzuurklachten bij de kern gaat aanpakken zal je veel meer bereiken dan wanneer je puur gaat voor symptoombestrijding: een Rennie of maagzuurremmer.* Je kunt namelijk van je klachten afkomen en dat is toch een stuk gezonder dan afhankelijk zijn van tabletten!
Waarom wil je nog meer liever geen maagzuurremmers?
Naast het feit dat maagzuurremmers eigenlijk je klachten alleen maar in de hand houden, is er nog een belangrijke reden om af te bouwen of te stoppen met maagzuurremmers. Ze zorgen er namelijk voor dat je vitamine B12, een essentiële vitamine voor onder andere energiehuishouding, niet meer goed kunt opnemen. B12 wordt namelijk in de maag opgenomen, en hiervoor produceert je maag een enzym (de zogenaamde intrinsieke factor). De productie van dit enzym wordt geblokkeerd door maagzuurremmers. Gebruik je dus voor langere tijd maagzuurremmers, dan is de kans groot dat er een B12 tekort ontstaat.
Op het moment dat je aan de gang wilt met het aanpakken van je maagklachten ga je eigenlijk direct aan de slag met je voeding. Dit is namelijk wat verteerd moet worden en waar je dus het grootste verschil kunt maken. Met als doel: je maagzuurproductie weer optimaliseren. Niet teveel en niet te weinig!
Wat te doen tegen maagzuur?
Stap 1: pas je voeding aan!
laat suikers staan, drink zo min mogelijk koffie (en al helemaal niet op nuchtere maag), en laat alcohol en bewerkte producten ook even achterwege. Pizza, wit brood, koekjes en alles wat kant- en klaar is zorgt namelijk voor een disbalans in je zuurgraad van de maag, en dat willen we juist niet.
Zuivel werkt ook vaak verzurend, dus dit kan je klachten ook verergeren. Heb je wat meer last van maagklachten na het eten van je bakje kwark? Doe dit dan even niet!
Wat neem je dan wel? Goed voor je maagfunctie is: veel groenten eten, fruit (zure vruchten helpen juist om de maagomgeving weer in balans te krijgen en werken dus goed) en licht verteerbare granen zoals rijst, quinoa, boekweit, haver etc. Probeer niet te zware maaltijden te eten, zeker de combinatie van eiwitten en zware koolhydraten zijn vaak funest voor de maag. Dus een flink pasta/rijst/aardappelen? Laat dan het vlees even achterwege. Eet je een lekker stukje vlees of vis? Met lekker veel groenten geen probleem!
Combinaties van voeding kunnen de vertering echt een stuk lastiger maken en voor klachten zorgen. Hou een dagboek bij met je voeding en wanneer je maagklachten hebt, zodat je meer inzicht krijgt in voor jou minder fijne voedingscombinaties!
Stap 2: Vul die voorraad weer aan!
Je wilt dat je lijf weer vanuit zichzelf voldoende maagzuur produceert, zodat vertering weer lekker gaat lopen en je geen klachten hebt. Onthoud: voldoende maagzuur is belangrijk want anders stagneert de vertering en blijft voeding te lang in je maag. Gevolg: klachten!
Je kunt je maagzuurvoorraad zien als een stortbak van de wc. Spoel je de wc door, dan is de stortbak leeg. Hij heeft tijd nodig om aan te vullen. Wil je te snel weer doorspoelen, dan is er te weinig water omdat er geen tijd is geweest om bij te vullen! En zo werkt het ook met maagzuur. Elke keer dat je wat eet, is er maagzuur nodig. Zelfs bij dat ene koekje bij de koffie. En hoe vaker je van je lichaam vraagt om maagzuur te gebruiken, hoe groter de kans dat die stortbak leeg raakt. Geef je lijf dus de tijd om aan te vullen. Hoe doe je dit? Eet niet te vaak. De beste manier om van je maagklachten af te komen is om terug te gaan naar 3-4 maaltijden per dag. De rest van de tijd, heeft je maag dan namelijk de tijd om bij te komen, z’n zuurgraad weer op peil krijgen en weer maagzuur te produceren voor de volgende maaltijd. In tegendeel tot wat we vaak denken, vind je maag het heel fijn om af en toe leeg te zijn. Dus laat die stortbak aanvullen, en verminder je eetmomenten.
Stap 3: Drink niet tijdens het eten
We zijn zo ontzettend gewend om te drinken tijdens het eten! Maar eigenlijk is dit niet zo heel goed voor je vertering. Of het nou water is, of thee, of een wijntje / biertje maakt niet zoveel uit!
Op het moment dat je aan het eten bent, heeft je maag de taak om de boel zo zuur mogelijk te krijgen. Vanaf de eerste hap veranderd de zuurgraad in je maag direct en bereid het zich voor op het zuur maken van de brij door het produceren van maagzuur.
Door extra vocht toe te voegen aan je maaltijd, wordt de voeding dus alleen maar verdund. Je maag moet harder werken om de brij in hetzelfde zuurmilieu te krijgen wat nodig is om het verder de vertering door te laten gaan. Dus meer vocht betekent meer maagzuur nodig, en daar had je nou net teveel van.
Wat kan je het beste doen? Drink niet tijdens of direct na het eten. Wacht minimaal 30 minuten voor je weer wat drinkt en probeer idealiter 15/30 minuten voor het eten niet meer te drinken.
Met deze drie tips kan je een start maken met het afbouwen van je maagzuurremmers. Wanneer je hiermee stopt, worden de maagzuurklachten vaak tijdelijk erger. Na een week of twee zal dit wat meer stabiliseren en kan je maag de productie over het algemeen zelf weer goed ondersteunen! Uiteraard is het soms wat zoeken in welke voeding of combinaties bij jou maagzuurklachten triggeren. Wil je graag onderzoeken wat je kunt doen tegen maagzuur? Ik kan je hierbij helpen!
* Er zijn natuurlijk situaties waarbij maagzuurremmers noodzakelijk zijn, bij een enkel geval van teveel maagzuur, bij aandoeningen aan de maag of slokdarm of andere oorzaken. Kijk daarom altijd naar jouw persoonlijke gezondheid en situatie!