Motivatie is een lastig begrip. De een haalt motivatie uit totaal andere dingen dan een ander. Het is zo persoonlijk! Wat is nou daadwerkelijk motivatie? Als je op zoek gaat naar een definitie van motivatie kom je ook niet heel veel verder. Er zijn zoveel definities te vinden:

• Motivatie is de bereidheid tot het verrichten van bepaald gedrag.
• Motivatie is datgene wat een individu tot een bepaald gedrag drijft.
• Motivatie is de wens om iets wat je wilt ook daadwerkelijk te doen.

Niet alleen onze beleving van motivatie is voor iedereen anders, zelfs de definitie van motivatie kan sterk verschillen. Maar waar je je motivatie ook vandaan haalt, we weten allemaal dat het niet altijd in overvloed aanwezig is. Hoe kan het dat we allemaal weleens een gebrek aan motivatie ervaren? 

Laten we het betreft definitie erop houden dat motivatie hetgeen is wat je drijft om bepaalde dingen te doen of te laten. Je kunt deze motivatie, of drijfveren, uit diverse dingen halen. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat anderen keuzes maken waar je je graag aan mee wilt doen, of omdat je een doel voor ogen hebt zoals het verliezen van gewicht of het terugvinden van je conditie. Maar toch is het lang niet altijd makkelijk om naar deze motivatie te luisteren. Want hoe gemotiveerd je ook bent, er ook daadwerkelijk naar handelen is een tweede.

We kiezen voor het gemak even voor de motivatie om minder te snoepen. Dit wil je misschien om af te vallen, of omdat je minder suiker wilt eten omdat je er steeds zo moe van wordt. Je kunt makkelijk je eigen maaltijden maken voor onderweg, neemt gezonde snacks mee, alles gaat goed. Tot je ineens geconfronteerd wordt met je favoriete gebakje. Dan lijkt die motivatie ineens even verdwenen te zijn.

Korte termijn geluk versus lange termijn doelen

Dit komt door korte termijn geluk versus lange termijn doelen. Motivatie heeft vaak te maken met lange termijn doelen. En hoe graag wij ook gericht willen zijn op lange termijn resultaten, ons brein is dat niet. En terecht ook, want je weet helemaal niet of je er morgen nog bent, dus waarom niet gewoon lekker nu genieten? Op het moment dat je in de situatie bent waarop je motivatie even getest wordt, zal dit altijd zijn omdat het korte termijn geluk even sterker aanwezig is dan de lange termijn doelstelling. Denk maar aan dat ene koekje, of het lekker op de bank liggen in plaats van naar de sportschool gaan. Allemaal korte termijn pleasures.

Niks mis mee, deze korte termijn pleasures. En ze zijn dus ook erg goed te verklaren. Nu is er geen sabeltandtijger, morgen misschien wel en dan is je leven voorbij. Aldus je brein, wat nog een beetje doet alsof het in de oertijd leeft. Het is dus de kunst om niet toe te geven aan deze korte termijn geluksmomenten, maar om je lange termijn doelen voor ogen te houden. Dit is echter makkelijker gezegd dan gedaan.

Wellicht herken je het moment wel dat je de motivatie even kwijt bent. Dit kan een dag zijn, maar ook een week of zelfs langere tijd. Vaak is dit het gevolg van het kiezen voor meerdere korte geluksmomenten* op rij. Denk aan een vakantie, of een paar weken niet sporten (de drempel om te gaan wordt steeds groter!). En hoe meer korte geluksmomenten, hoe meer deze overwegen. En het nare is, ze worden niet eens meer echt geluksmomenten. Je gaat balen van het feit dat je niet meer de gezonde keuze kunt maken, de chocolade kunt laten staan of jezelf naar de sportschool kunt slepen. Je doel is duidelijk, je wilt weer gezonder leven! Maar waarom heb je dan simpelweg de motivatie niet om weer te beginnen?

Motivatie = geluk + pijn

Motivatie komt uit de combinatie van geluk en pijn. De pijn is je doel, de reden om iets te gaan doen. Dit kan zijn dat je niet lekker voelt in je lichaam, altijd zo moe bent of te vaak wakker wordt met hoofdpijn. Het is belangrijk dat je de pijn voelt, hij moet dus echt duidelijk zichtbaar zijn. Soms is de pijn heel direct. Wanneer je een allergie hebt voor bepaalde voedingsmiddelen en je eet deze vervolgens, heb je direct weer een herinnering waarom je iets wilt laten staan. Vaak is de pijn echter wat minder duidelijk voelbaar. Dit komt omdat we een lange termijn doel hebben op basis van een aantal pijnpunten, maar we niet deze pijnpunten voor ogen houden. We houden het doel voor ogen, maar WAAROM heb je dit doel? Laat ik een voorbeeld noemen:

Je doel is om 10 kilo af te vallen. Waarom wil je dit? Je voelt je niet op je gemak als je in de spiegel kijkt. Je favoriete spijkerbroek ligt al jaren achterin de kast, je durft eigenlijk geen bikini meer aan. Je hebt het gevoel dat iedereen naar je kijkt. En ook al ben je overdag nog zo strikt met voeding, stiekem snoepen in de avond is meer gewoonte dan uitzondering. En het stiekem snoepen maakt dat je je weer meer schuldig en beschaamd voelt.

Je pijn is niet 10 kilo af willen vallen. Of te zwaar zijn. Je pijn is schuldgevoel en schaamte. 

En dit is een hele goede motivator! Want elke keer als het wel lukt, elke stap die je zet richting je doel, maakt je weer wat trotser waardoor het schuldgevoel steeds minder aanwezig is.

Ga eens na wat jou doel is. En durf een stapje verder te denken. Wat is echt de reden dat je dit doel voor ogen hebt? Waarom wil je dit? Wat doet er pijn? Schrijf dit op, noteer wat jouw pijn is.

En nu successen boeken!

Maar naast pijn is geluk een grote motivator. En geluk, dat is het succes dat je behaalt. Elke vorm van succes, elke keer dat je een stapje zet in de richting van je doel, motiveer je jezelf weer om verder te gaan. Op het moment dat je op een avond wel kiest voor de sportschool in plaats van de bank, voel je je daarna extra goed. Dat is het succes wat je nodig hebt, daar kan je op bouwen! Koester deze momenten, zoek ze zoveel mogelijk op en ga ze heel actief als successen benaderen.

Hoe doe je dit? Op het moment dat je een doel stelt voor jezelf wat zo ontzettend groot is, dan is het heel lastig om successen te behalen. Eigenlijk creëer je daarmee al een grondslag voor falen. “Deze week ga ik 5x naar de sportschool!” of “Deze week eet ik elke dag 500 gram groenten” is misschien veel te groot. Geen wonder dat je de motivatie verliest! Nee, begin niet met een doel wat je niet kan halen, want dan kan je ook geen successen boeken. Begin klein, zo klein dat het absoluut gaat lukken. Bijvoorbeeld: “Zaterdagochtend doe ik mijn sportkleding aan en ga ik 10 minuten wandelen”, of “Vanavond wacht ik 15 minuten op het moment dat ik zin krijg in dat koekje”. Het klinkt misschien heel makkelijk, maar als het je lukt heb je het toch maar mooi gedaan. Een succes geboekt, en eentje waarmee je je motivatie weer kan voeden!

Motivatie vind je door pijn te voelen en successen te vieren. 

Begin klein, en bouw vanaf daar je successen uit. Voer het geluk op, waardoor je motivatie snel weer terugkomt. Want dat kleine geluksmoment ben je dan aan het omdraaien. In plaats van dat je een klein geluksmoment ervaart omdat je even lekker op de bank ligt, krijg je een kick van het feit dat het je is gelukt om je sportkleding aan te doen en een rondje te wandelen. Of voel je succes omdat je dat koekje een kwartier hebt weten te weerstaan.

Je doel is dus niet om je grote doel na te jagen. Natuurlijk, het is belangrijk om je doel voor ogen te hebben. Weet waar je het voor doet. Maar als je de motivatie even kwijt bent gaat dit je niet helpen om weer te beginnen. Om weer te beginnen wil je niet alleen weten waar je het voor doet, je zal het moeten voelen. En als je daar begint, heb je in no-time je motivatie weer gevonden.

* meer over deze geluksmomenten weten? Check eens deze live video waarin ik meer vertel over geluksmomenten en het beloningssysteem. Abonneer je gelijk even op mijn kanaal om altijd de nieuwste video’s te kunnen zien!