Je hormoonhuishouding is de basis. De basis van je gezondheid, van je fitheid maar ook hoe gezellig je bent naar je omgeving. Best belangrijk dus, om die hormonen in balans te houden. Maar dit is zoveel makkelijker gezegd dan gedaan. Want zoals de hormonen een primaire rol spelen voor je mentale en fysieke staat, zo hebben ontzettend veel factoren weer invloed op het al dan niet goed functioneren van je hormoonhuishouding. Welke factoren hebben een grote impact op je hormoonhuishouding?

Wat zijn hormonen precies?

Hormonen zijn chemische stoffen die boodschappen overbrengen van onze klieren naar weefselcellen of organen in het lichaam. Ze helpen ook chemische niveaus in het bloed in balans te houden door constant te zorgen voor een toestand van stabiliteit of evenwicht in het lichaam. Het kan dus echt zo zijn dat je hormoonhuishouding ‘uit balans’ is, een onregelmatigheid in je hormonen zorgt daadwerkelijk voor een disbalans in je lichaam. 

Het woord “hormoon” komt van een Grieks woord dat “aanmoedigen” betekent. Hormonen zijn ook daadwerkelijk de aanmoedigers in je lichaam. Hormonen werken als ‘drijvende kracht’ voor de chemische veranderingen op cellulair niveau die nodig zijn voor groei, ontwikkeling, en energie.

Het immuunsysteem, de voortplanting, groei en zelfs het regelen van andere hormonen, die hormonen doen eigenlijk alles. Ze kunnen in verbazingwekkend kleine concentraties goed werken – per miljard of biljoen. Dit is een van de redenen dat zelfs een kleine doses van hormoonontregelaars zo gevaarlijk zouden kunnen zijn. En toch wordt er vrij makkelijk omgegaan met medicatie dat hormonen bevat..

Hoe werken hormonen

Hormonen worden aangemaakt door klieren. Het bloed voert de hormonen door het lichaam naar waar ze nodig zijn. Meestal zijn hormonen niet goed oplosbaar in bloed en daarom binden ze zich aan transporteiwitten. Je zou het een soort bootjes kunnen noemen, waarmee de hormonen naar de lichaamscellen vervoerd worden. Om vervolgens die cellen aan het werk te zetten, moet het hormoon weer loskomen van zijn vervoer en ontdekken welke cel hij moet aansturen. Daar heeft de cel receptoren voor, en een hormoon past alleen op een specifiek receptor.

Hormonen werken zowel binnen als buiten de cel. Insuline als voorbeeld, doet zijn werk aan de buitenkant van een cel. Het maakt de buitenkant van de cel doorlaatbaar voor bijvoorbeeld glucose, waardoor de cel energie kan gebruiken en opslaan. Binnen in de cel kan bijvoorbeeld het schildklierhormoon de ‘verbrandingsovens’ in de cellen stimuleren om de stofwisseling te versnellen. Wanneer de hormonen niet meer nodig zijn, worden ze afgebroken in de lever.

Bij haast alle lichaamsprocessen zijn hormonen betrokken. Dit gebeurt door verschillende hormonen welke elk andere functies hebben. Ons lichaam kent meer dan 40 hormonen, met allemaal net wat andere eigenschappen. Gelukkig kan je de meeste hormonen behoorlijk blij maken met de volgende leefregels.

Heb je het idee dat het niet helemaal goed zit met je hormonen? Deze 8 gouden regels gaan je helpen bij het in balans brengen. Met als gevolg: een betere gezondheid, een positiever zelfbeeld en een blije omgeving.

1. Stabiliseer je bloedsuikerspiegel

Suikers zorgen voor een piek in je bloedsuiker. En niet alleen de bekende koekjes en chocolade, ook veel bewerkte producten doen dit! Ban de snelle koolhydraten en zorg voor langzame koolhydraten in je voeding. Deze bevatten ingewikkelde suikers en vezels die langzaam worden verteerd en dus een langzame stijging geven van insuline en bloedsuiker. Denk aan groenten, bonen, peulvruchten en fruit.

Waarom? Een hoog insulinegehalte remt de aanmaak van alle hormonen. Insuline is de meester van de hormonen en rooft alle vitaminen en mineralen weg om de glucose te kunnen omzetten, met als gevolg dat er niets overblijft voor het aanmaken van andere hormonen.

2. Zorg voor gezonde voeding 

Eet zoveel mogelijk vers en zefbereid, gezonde basevormende voeding. Veel groenten, zoveel mogelijk groente groenten. Vermijd bewerkte voeding en de snelle suikers. Verrijk je voeding met omega 3 (vette vis!) en probeer daarnaast een beetje eiwitten te eten bij elke maaltijd.

Waarom? Eiwitten zorgen niet alleen voor verzadiging en aanmaak van cellen. Ze zijn ook nog eens essentieel voor het aanmaken van transporters voor de hormonen. De bovengenoemde bootjes, om de hormonen naar hun cellen te krijgen. Daarnaast is de chlorofyl uit groene bladgroenten nodig om oestrogeen af te breken. En niet alleen een verstoorde aanmaak van hormonen kan klachten veroorzaken, een slechte afbraak is net zo vaak de boosdoener!

3. Zorg voor een goede darmflora

De juiste voeding is de basis voor een gezond darmflora. Daarnaast heeft stress een hele grote invloed op je darmflora. Gefermenteerde producten en eventueel probiotica kunnen de darmflora verbeteren. Denk aan zuurkool, augurken of gefermenteerde kool. Wist je dat je producten makkelijk zelf kan fermenteren?

Waarom? Een goede darmflora is van belang voor een goede ontgifting, een goed werkend immuunsysteem en zorgt voor de aanmaak van gezonde vetzuren en vitamine K. En laat het nou net zo zijn dat je die stoffen juist nodig hebt om hormonen aan te maken.

4. Beperk alcohol

Helaas, hoe gezellig alcohol ook is, het is niet zo goed voor je gezondheid. En al helemaal niet voor je hormoonhuishouding! Wil je toch een glaasje drinken? Kies dan voor rode wijn of biologische witte wijn, en hou het bij 2 glaasjes.

Waarom? Alcohol werkt oestrogeenverhogend, kan PMS veroorzaken en zelfs de kans op heftige menstruaties vergroten. Daarnaast werkt alcohol testosteronverlagend, en ook testosteron hebben hard we nodig! Als laatste werkt alcohol vaatverwijdend, dit zorgt voor opvliegers. Extra naar als je in de overgang bent en hier toch al last van hebt.

5. Beweeg lekker!

Beweging is zo belangrijk. En je hoeft geen uren in de sportschool te knallen. Doe vooral wat je leuk vindt, en wees gedurende de dag actief. Beweging zet aan tot verbranding, zorgt ervoor dat je voldoende zuurstof beschikbaar hebt. Vooral krachttraining, bij voorkeur op nuchtere maag, is erg effectief.

Waarom? Krachttraining zorgt voor meer spiermassa, waardoor er meer zuurstof en energie in je lichaam nodig is. Daarnaast maakt je lichaam dopamine aan bij het doen van krachttraining, erg positief voor je gemoedstoestand. Nuchter bewegen zorgt ervoor dat je lichaam aan het werk moet om de energie die je al bij je draagt (je vetten) te verbranden in plaats van het gebruiken van de voeding die binnenkomt. Dit maakt je lichaam efficiënter en zorgt voor meer insulinegevoeligheid. En laat het hormoon insuline nou verantwoordelijk zijn voor vetopslag.

6. Verminder stress

Stress is zeer schadelijk. Doe dingen die je leuk vindt. Beweeg, mediteer, ga wandelen in de buitenlucht. Stress is niet alleen de oneindige deadlines en bergen was die op je staan te wachten, stress is ook ‘verkeerde’ voeding, allergenen en medicijnen. Je lichaam maakt geen onderscheid tussen de verschillende vormen van stress. Ze zijn allemaal even schadelijk.

Waarom? Stress is de baas. Als er stress is in het lichaam, dan gaat je lichaam hard aan het werk om cortisol aan te maken. Een belangrijk hormoon, want je hebt het nodig om te kunnen reageren op de stress. Cortisol zorgt ervoor dat je op de been kan blijven, kan functioneren, ook in zeer zware tijden en situaties. Maar, zolang er cortisol nodig is, is er geen ruimte voor andere hormonen, zoals de geslachtshormonen of schildklierhormonen. Alle hulpstoffen zijn nodig om je cortisol level hoog te houden. Stress wint altijd!

7. Doe er alles aan om goed te slapen

Slapen is zo belangrijk voor je dag- en nachtritme. Zorg voor voldoende beweging overdag, slaap in het donker. Geen apparaten, geen telefoon naast je bed. Zorg voor voldoende eiwitten in je voeding en voldoende vitaminen en mineralen.

Waarom? Slapen is heel belangrijk voor het herstellen en opbouwen / afbreken van je hormonen. Testosteron wordt gedurende de slaap aangemaakt om herstel te bevorderen. Eiwitten zijn nodig voor voldoende tryptofaan, een aminozuur dat zeer belangrijk is om goed te slapen! Wanneer het lichaam onvoldoende herstelt tijdens de nacht dan loopt de hormoonproductie uit de pas.

8. Focus op je immuunsysteem

Eigenlijk komen al het bovenstaande samen met je immuunsysteem. Je immuunsysteem is essentieel voor het goed functioneren van je lichaam. Let op je voeding, en vermijd allergenen. Zorg voor een gezond darmflora en houd je stress-levels in de gaten.

Waarom? Je immuunsysteem doet veel voor je lichaam. Eet je iets waar je overgevoelig voor blijkt te zijn (en dit kan je zelf niet eens doorhebben), dan komt je immuunsysteem in actie en maakt je lichaam histamine aan om deze ‘indringers’ te kunnen aanpakken. Ook ziektes, medicatie en stress maken je immuunsysteem actief. Een overactief immuunsysteem zorgt voor veel aanmaak van cortisol, omdat cortisol vervolgens de histamine weer verlaagt en cortisol een ontstekingsremmer is. Gevolg: weer minder ruimte voor de andere hormonen!

Best ingewikkeld, die hormonen. Ze hebben zoveel invloed op de kwaliteit van je gezondheid! Duizelt het je al? Pas bovenstaande tips stap voor stap toe en geef je lichaam de tijd om je hormoonhuishouding weer op orde te krijgen. Vaak kan je met een aantal stappen al een groot verschil maken.

Wil je weten hoe het zit met jouw hormoonhuishouding? Stuur vrijblijvend een berichtje!